Recomendados

martes, 16 de febrero de 2010

RAMÓN SILVA - ¡HASẼ MBORIAHU! y KATAPLAN / Fuente: POESÍAS DEL PARAGUAY – ANTOLOGÍA DESDE SUS ORÍGENES. ARAMÍ GRUPO EMPRESARIAL.

Autor: RAMÓN
SILVA
(Enlace a datos biográficos y obras
En la GALERÍA DE LETRAS del
www.portalguarani.com )
.
¡HASẼ MBORIAHU!
Overa,
otiri,
otini,
osunu
ha oky.
Mboriahu ndovy'ái:
Vy'a'ỹ kusugue
ohapy hesay pepóre.

Opupu,
osyry
otyky,
ha hendy.
Mboriahu resay oñehẽ: Itayku ambu'a
oisu'u yvy ha okái.

Oñembyasy chokokue mboriahu,
Ojoso hekove kane'õ
ñembyasy ita rupãre
Oñohẽ ty'ái,
tuguy,
tesay,
kane'õ ha ombyaty mba'eve yvy'ỹme.
Hasẽ mboriahu, hasẽ.
Osyry hesay hetã pepo guýpe... ha okái.

Toñapymi ára togue,
tovera,
tosunu,
topupu,
tahendy,
tokái tokái okáiva.
Mboriahu tapỹimi guýpe... oñembyasy.
Oñotỹ vy'a'ỹ hetã pepo guýpe... mboriahu.
Mba'apo'ỹre... ipy'a perere mboriahu.
Vare'águi... ipy'a popo mboriahu.
Yvy'ỹre... oñembyasy mboriahu.
Kuarahy'ã'ỹre... oñembyasy mboriahu,
oñembyasy.
.
¡HASẼ MBORIAHU!. El poeta utiliza una lexicografía onomatopéyica para rescatar en imagen y sonido la cruel realidad de la población marginada. Se describe como una tormenta que está a punto de estallar, con rayos y lluvia, frío y truenos. Y los pobres, impotentes, ahogándose en la desesperación.
.
KATAPLAN
Kataplin
Kataplan.
Okañy okañy kataplan;
okañyko che ru;
oho mombyry,
oho chereja,
oho reimínte.
Apyta tyre'ỹ.
Apyta hese'ỹ.
Apyta cheañomi.

Kataplin
Kataplan.
Kataplan plan plan.
Pehechárõ che rúpe, kataplan.
Pehechárõ chupe sapy'ánte.
pemuña
pehenói,
pejoko,
peñatõi,
pejemínte chupe.

Nde ra'y mombyry;
nde ra'y ko oikovéva.
Nde ra'y rehejareiva'ekue
oime oheka mborayhu.
kunu'ũ
jehayhu.
ñehetũ.
ao, tembi'u,
nde jyva mbarete,
ne apytu'ũ arandu resape.

Kataplin
Kataplan.
Kataplan plan plan.
Ejúna che ru
mamóiko rehoraka'e.
Eju ehendu che rasẽ,
ehecha che pytũ.

Eju cherendu cherendu
rohenói
rohenói
sapukái,
roheka,
tarova,
nereiméi.

Eju, ejúna che ru
egueru arandu resape,
che raperãme emyasãi.
Kataplin.
Kataplan.
Kataplin kataplin katapléro.

Ejúna che ru
egueru pukavy che jurúpe eñotỹ.
Kataplin.
Kataplan.
Kataplin kataplin katapléro.
Kataplin kataplin katapléro.
Kataplin kataplin katapléro.
.
KATAPLAN. Rescata este poema el juego de la niñez, para desarrollarla historia de un niño que fue abandonado por su padre y desea que vuelva. A todos pide que le cuenten adónde fue, dónde está, por qué lo dejó. Dolor de niño que quiere ser amado, protegido, acompañado en su tierna edad. Llama a gritos a su padre. Y sólo el silencio le responde.
.
Lectura recomendada: POESÍA PARAGUAYA EN GUARANÍ por RUDI TORGA
Fuente: POESÍAS DEL PARAGUAY – ANTOLOGÍA DESDE SUS ORÍGENES. Realización y producción gráfica: ARAMÍ GRUPO EMPRESARIAL, Dirección de la obra: OSCAR DEL CARMEN QUEVEDO. Recopiladores y autores: RAÚL AMARAL, MARÍA BARRETO DE RAMÍREZ, AÍDA ORTÍZ DE CORONEL, ELA RAMONA SALAZAR S., RUDI TORGA / Tel. (595-21) 373.594 / arami@rieder.net.py – Asunción / Paraguay. 2005. 781 pp.).

1 comentario:

  1. mi nombre es Tahendy, soy brasilenã, no sé hablar nim escrebir español, pero necesito ayuda, quiero saber el siginifica de mi nombre.¿Puedes ayudarme? Sólo o encontré em sites con poesias tupi guarani. Gracias, aguardo. Desculpe los erros.. besos!

    ResponderEliminar