24 JASYPORUNDY VIRGENDE LA MERCE ÁRA,
VALLE PUKU-AREGUÁPE.
VIRGEN DE LAS MERCEDES
(VALLE PUKU-AREGUA)
Ohai MATILDE GALEANO
Virgen de las Mercedes ojerohorýva 24 jasyporundy. Tupãsy La Merce niko ka’irãime oĩva rerekua, hérape, upe ára tendota oheraguapy, avakuéra isãsótava hekoporã haguére ka’irãime, oje’e upévape indulto.
Valle Puku oguereko ichupe ijeroviápe, omomorã hi’ára Ñorairõ Guasu (1864-1870) mboyve guive. Mbohapy tembiasa omombe’u mba’éichapa heñói hi’ára ñemomorã ha mba’éicha raka’e opyta, Valle Puku Marangatu ñangarekoháraramo.
HEMBIASA PETEĨHA
Ymave ndaje oikóva upépe, ndojeikuaái español térãpa kurepi oguereko tupãsy ra’anga omomorãva 24 jasyrundy jave, upevarã oipepirũ hapichakuéra hogaykereguápe.
Oñepyrũvo Ñorairõ Guasu oñani hikuéi ojevy hetãme ha umi mba’eita apytépe ogueraha tupãsy ra’anga, yvyrágui ijapopyréva. Tapére ohechakuaa ta’anga ombopohýiha mba’eita ogueraháva, upekuévo oguerokyhyje avei pysyrõhára oñorairõvagui oñemomba’éramo ta’angáre, upémarõ oñongatu Jukyty rapére, tenda ñemi peteĩ ojuhuhápe.
Upe oikóva’ekue oikuaa kuñanguéra Valle Pukugua oheka tupãsy ra’anga ha ojuhu, ojejapo ichupe upémarõ oratorio yvyrágui, upépe oñeñembo’e ichupe ha ombohéra hikuéi Valle Puku marangatu ñangarekohára. Pe oratorio oñemopu’ã Centro de Salud korapýpe.
HEMBIASA MOKÕIHA
Servin-kuéra ojogua Tupãsy La Merce ra’anga ha ojapo ichupe oratorio yvyrágui Centro de Salud ypýpe. Ha’ekuéra oipepirũ hapichakuéra hóga jerére oikóva ou hağua omoirũ ichupekuéra ñembo’épe.
Oikórõguare Ñorairõ Guasu 70 pegua opavave ogayguáva oho oipysyrõ ñane retã, kuñanguéra ohechávo pytaguakuéra oğuahẽtamaha upe peve, oheja hogakuéra ha Tupãsy La Merce ra’anga oñotỹ ani hağua oñemonda.
Opavo ñorairõ ojevy hógape hikuéi ha ojo’óvo upe tenda ohejahaguépe ta’anga, oñemopu’ã jey oratorio.
Ndojeikuaái araka’épa oñeme’ẽ tupãópe ikatuhağuáicha opavave oğuahẽ hendápe oñembo’e ha omba’ejerure hağua ichupe.
HEMBIASA MBOHAPYHA
Oĩndaje peteĩ kuñakarai Valle Pukugua omba’apóva Lupe Ñemuhãguasúpe, oikóvo upe rupi ñemuháme ogueru Tupãsy La Merce ra’anga, oje’e tupão Tupãsy del Rosario-gui, hógape omohenda ha péicha oñepyrũ omomba’eguasu oñondivepa. Nimbo omondára’e ha ohechakuaávo, okañyhague upe ta’anga, ojerure orahava’ekuépe, ombojevýnte hağua.
Ohasa ohóvo ára ha omopu’ã ichupe Valle Pukugua hendateerã Oratorio yvyrágui ojejapopyréva Centro de Salud korapýpe ha opavave renondépe. Kuñakarai ome’ẽ Tupãsy La Merce ra’anga ojeguerohory, ha oñembo’e hağua ichupe opavave.
Oñemombe’u nda’aréi oñepyrũ osẽ yvu peteĩ yvyrakuágui ha oñembohéra Tupãsy Ykua, upe y osẽva upégui ombotujupa yvyra, ohechakuaa upéva tavayguakuéra ha oguerova hendağuaitépe, oĩhápe ko’ağaite peve.
Ary 1884-pe oñepyrũ tupão apo, ojejapóva itápia tuju ha yvyrágui, ogahoja teja ha takuáragui.
Ary 1928-pe oiko torre peteĩha apo ha 1938-pe torre mokõiha apo.
TUPÃSY LA MERCE ÁRA JEROHORY
Porundy jasypoapýpe oñepyrũ novenario ichupe. Ogayguakuéra omopotĩ, ombosa’y pyahu hogakuéra, opyta porãvehağuáicha, upe 23 jasypoapýpe asajepyte jave ojehupi poyvi ojepuraheikuévo Ñane retã purahéi guasu, upekuévo oñehendu campana ha oiko ñembokapu.
Tahachio mburuvicha ha’e pe oguerúva ñane retã poyvi, ha bandita omoirũ ichupe pumbasy púpe.
Upe pyharépe oiko Misa ha upéi serenata ohóva pyharepyte peve ha oñehuğuaitĩ hi’ára ñembokapúpe, oĩva guive, ohupi ipópe pañuelo morotĩ ohechauka hağua vy’a ha omomaitei hağua Tupãsýme, upéi oñembojoapy jey serenata.
Ko’ẽmbávo vy’ápe oñembosako’i maymáva oho hağua Tupãsy La Merce ndive procesión-pe ikatuhağuáicha oñombyatypa ijerére, ogakuéra ijeguakapa, avei tapekuéra piririta ha pindo roguépe.
Pe procesión oho opa tupãópe oikohápe Misa solemne. Opávo upéva ojeho calesita, ha ñembosaraihápe. Upe árape oiko apaite ógape karuguasu umi oúva omomorãvo Tupãsy La Merce-pe ndive, upevarã oñemongakuaa kure ojejukáva karuguasurã. Oĩ oñemboy’úva ha tembi’uita avei opavavepe ğuarã ka’aru opaha peve.
Ohai MATILDE GALEANO
Ñe’ẽasahára Guarani-Castellano
Documento facilitado por la Prof. MATILDE GALEANO
Registro: Octubre 2011
No hay comentarios:
Publicar un comentario